Linh cảm người mẹ

Khi việc tự mình sơn sửa lại căn nhà đang dở dang thì tôi phát hiện mình có hai vạch trên que thử thai. Trời đất, điều đó có nghĩa là tôi có thể hít phải các loại bụi bặm, tiếp xúc với những hóa chất và hít đầy phổi mùi hơi sơn gốc dầu. Tôi đã uống một ly rượu vang vào đêm trước đó. Và tôi chắc chắn rằng tôi có ăn phô mai tươi nữa. Những điều đó là những thứ mà một người đang mang thai cần tránh. Liệu con tôi có bị làm sao không? Tại sao tôi lại bất cẩn như vậy? Đó là cách bắt đầu hành trình của tôi, một người mẹ vụng về.

Với rất nhiều phụ nữ việc trở thành người mẹ "vụng về" bắt đầu từ khi họ biết chắc chắn việc mình có thai. Điều gì nằm sau những cảm xúc ấy? Tại sao đi cùng với các cảm xúc khác của một người mới trải nghiệm lại luôn luôn là cảm giác "tội lỗi" đeo bám suốt hành trình làm mẹ như vậy?

Kỳ vọng quá lớn

Jennifer Ericksen là một nhà tâm lý học làm việc tại Viện nghiên cứu cha mẹ và trẻ sơ sinh thuộc Bệnh viện Austin ở Melbourne. Bà tin rằng những kỳ vọng quá cao so với hiện thực là một phần quan trọng của vấn đề cảm giác vụng về. "Những người phụ nữ thành công trong sự nghiệp và cuộc sống trước khi trở thành cha mẹ đều mong muốn họ sẽ trở thành các bậc cha mẹ "thành công". Thỉnh thoảng cảm xúc thăng trầm của việc làm cha mẹ cũng đủ để xốc lại sự tự tin cho họ".

Sally, một bà mẹ đến từ Geelong ở Victoria  đồng tình. "Tôi có việc làm tốt ở ngân hàng trước khi trở thành mẹ. Tôi luôn làm tốt công việc đó" - cô ấy miêu tả. "Tôi là nguời thích đúng - sai rõ ràng còn việc làm mẹ thì lại có quá nhiều vùng "xam xám", luôn đẩy mình vào tình trạng nhầm lẫn hoặc là phải đặt ra câu hỏi với từng sự lựa chọn".

Hình ảnh bà mẹ "huyền thoại" cũng góp phần vào những sự nhầm lẫn và sức ép này. Một vài thủ phạm phổ biến là quan điểm cho rằng, một đứa con "ngoan" thì sẽ ngủ cả đêm, "một bà mẹ tốt" sẽ có một "đứa con ngoan" và người mẹ đó có bản năng biết được mọi thứ con mình muốn, từ khi bé được sinh ra. Hừ!

Khi không thể đáp ứng những kỳ vọng không tưởng đó, chúng ta bắt đầu cảm thấy đã có gì đó sai hoặc thiếu trong khả năng làm mẹ của mình. Theo như bà Ericksen, điều này có thể dẫn đến cảm giác sai lầm hoặc tội lỗi và có thể ảnh hưởng đáng kể đến cảm xúc hạnh phúc của các bà mẹ.

Julie Ann Barnhill, tác giả cuốn Làm mẹ: những tội lỗi không ngừng được (Nhà xuất bản Harvest House), có nói về cái bẫy "nên" - tôi nên ở nhà, tôi nên xử lý kỷ luật khác đi...Thỉnh thoảng chúng ta phản ứng với những cái bẫy "nên" đó, mặc dù chúng thường là những điều răn dạy tuyệt đối đúng- kiểu như "mặc dù thế này và mặc dù không như thế". Những ý nghĩ này dần chất đống thành cảm giác chúng ta là những bà mẹ vụng về, không đủ kỹ năng nuôi dạy con.

"Thứ quan trọng nhất khiến tôi cảm thấy thất vọng về bản thân là khi tôi "cần" thời gian cho riêng mình"- Tanya, một bà mẹ từ vùng Newcastle nói. "Tôi cảm thấy là tôi không nên "cần" như vậy và nên ở với con suốt cả ngày". Vậy, ai là người nói bạn nên làm thế này hay không nên cảm thấy thế kia? Trong cuốn sách của mình, bà Barnhill khuyến khích chúng ta nhìn trực diện vào những kỳ vọng đó, những thứ có thể xuất phát từ gia đình hoặc văn hóa, và thói quen cho rằng những gì người khác nghĩ hoặc nói ra phản ánh giá trị của chúng ta. "Chúng có thể  thích hợp, nhưng cũng có thể không. Hãy lựa chọn cho chính bạn những gì tốt cho cuộc sống của bạn, bạn nên từ chối những gì bạn thấy không phù hợp, không đúng với sở nguyện bản thân mặc dù nếu từ chối thì có thể gặp phải sự bất bình của những người xung quanh".

Sally chọn việc từ chối sức ép bên ngoài khi cô ấy quyết định dạy con trai mình sớm biết tự lập từ khi bé còn nhỏ. "Tôi biết nó là điều phù hợp cần làm cho cả gia đình"- cô ấy phản ánh, "nhưng mẹ chồng tôi ủng hộ quan điểm trẻ con cần ngủ chung với cha mẹ và  nhiều người khác sẵn sàng ném cho tôi những con số thống kê về tác động tâm lý khi bạn để mặc bé khóc lóc....những thứ gây cản trở hoặc khó khăn cho quá trình thực hiện mong muốn của tôi". 

Hoặc như việc tự lập, quyết định đi làm sau sinh xem chừng đã thu hút sự chú ý của tất cả mọi người, ở tất cả mọi nơi. Hệ quả là, bạn sẽ bị bao quanh bởi những thứ "nên" và "không nên" của một người mẹ “không biết thương con”(mà bạn tự nghĩ về mình). Sally chọn ở nhà với con trai và nghĩ rằng như vậy thì sẽ giảm đi cảm giác tội lỗi vì không đủ thời gian cho cậu bé."Nhưng thậm chí khi tôi làm việc nhà, tôi vẫn nghĩ...con có thể phát triển nhanh như tốc độ cần thiết hay không. Con có phải học đi hoặc là học nói nhanh hơn không nếu tôi...dành 100% thời gian của tôi cho bé?". Vậy thì cuối cùng, chúng ta có cho mình nghỉ ngơi không?

Thời gian để thay đổi cảm giác thất vọng về bản thân

Quá trình để chuyển đổi thành một người mẹ là khoảng thời gian có sự điều chỉnh lớn. Jennifer Ericksen cho rằng cần chuẩn bị bằng việc nói chuyện với bạn đời của bạn về việc hai bạn muốn trở thành kiểu bố mẹ như thế nào. Bà  khuyến khích việc thành thật về những gì chúng ta có thể đạt được và chấp nhận sự giúp đỡ của những người khác, những người không có ý định quản lý chúng ta. Quan trọng nhất là "Đừng bao giờ đặt mình ở vị trí cuối cùng. Chăm sóc chính bạn cũng là chăm sóc con rồi".

"Cảm giác vụng về, thất vọng về bản thân luôn là một phần của việc làm mẹ, nhưng không được để nó thống trị"- Julie Ann Barnhill

Kiểm soát cảm giác thất vọng về bản thân ở bà mẹ

Cảm giác này ở bà mẹ không phải là thứ có thể loại bỏ. Tuy nhiên, vẫn có một số cách giúp bạn kiểm soát cảm xúc đó khi chúng có dấu hiệu tăng lên. Đây là một số gợi ý thứ Julie Ann Barnhill

  • Thừa nhận việc bạn không thể làm được mọi thứ - không ai có thể làm điều đó cả.
  • Khi bạn thấy mình nghĩ "tôi nên" hãy tự hỏi rằng "Ai bảo là tôi nên làm thế?"
  • Cho phép bạn tự cười bản thân mình
  • Khi bạn cảm thấy quá tải bởi cảm giác đó, hãy thở sâu và cố gắng đặt những điều đó ở trong một bối cảnh nào đó để tránh đổ lỗi cho bản thân.
  • Tha lỗi cho mình - nên buông bỏ những oán giận vì không đạt được những gì bạn cho là một người mẹ nên làm được.
  • Khen ngợi các bà mẹ khác - tìm kiếm cơ hội để giảm bớt cảm giác tội lỗi ở người khác.

"Không bà mẹ nào có thể có tất cả mọi phẩm chất tốt. Tất cả chúng ta đang đối phó với nhiều việc chưa thể giải quyết khi chúng ta thành mẹ. Chỉ là một vài người trong số chúng ta giữ thể diện tốt hơn, có thế thôi". Julie Ann Barnhill.

Chăm sóc bản thân

Rất dễ để tìm ra hàng trăm lý do khác nhau cho việc chẳng tìm ra chút thời gian nào cho bản thân. Nhưng thật ngạc nhiên về sự kiên nhẫn và năng lượng bạn dành cho việc làm cha làm mẹ. Đây là một số ý tưởng để bạn có thể bắt đầu chăm sóc bản thân nhiều hơn.

  • Gửi con ở đâu đó khoảng nửa giờ và ngâm mình thư giãn trong bồn tắm mà không sợ bị quấy rầy.
  • Nghe nhạc. Có thể là nghe để thư giãn hoặc là khiêu vũ trong phòng, chẳng sao cả.
  • Tập thể dục. Bất kỳ môn gì mà bạn thích (bơi, chạy bộ, thể hình, khiêu vũ...) sắp xếp một chút thời gian để khởi động cơ thể và hạn chế suy nghĩ xuống thấp nhất.
  • Nghĩ về những gì bạn thích làm trước khi trở thành mẹ và sắp xếp thời gian thực hiện những việc đó.
  • Cười. Bất kỳ đó là một bộ phim, một cuốn truyện tranh hay là nói đùa, tiếng cười là một liều thuốc kháng sinh miễn phí.

Ghi ghú: Sally là bút danh

Ghi nhớ: Đôi khi, cảm giác này là biểu hiện của trầm cảm sau sinh. Nếu bạn lo lắng, hãy tìm kiếm lời khuyên của chuyên gia.

Bài viết của PenniDrydale

Để biết thêm thông tin, truy cập Làm mẹ hoặc Làm cha mẹ.